کپچا چیست و چگونه کار می‌کند؟ | کاربرد کپچا در وب‌سایت

حتما تا به حال هنگام پرداخت‌های اینترنتی، ارسال نظر یا ثبت‌نام در یک سایت با کادرهای کوچکی که شامل کلمات یا تعدادی حروف انگلیسی مورب و کج هستند روبه‌رو شده‌اید. یا شاید مجبور شده‌اید عکس‌هایی با یک موضوع خاص (مثل دوچرخه، هواپیما، آسمان) را از بین سایر تصاویر انتخاب کنید. گاهی اوقات هم تنها کافیست بر روی یک مربع کلیک کنید، تا نشان دهید ربات نیستید. به احتمال زیاد اسم کپچا یا ریکپچا را هم شنیده‌اید و برایتان این سوال به وجود آمده که کپچا چیست؟ و چگونه به افزایش امنیت یک وب سایت کمک می‌کند؟

جستجو عبارت کپچا چیست؟

همواره عده زیادی در اینترنت به دنبال جوابی برای سوال کپچا چیست بوده‌اند. می‌توان آن را در میزان جست‌وجو عبارت «کپچا چیست» در موتور جست‌وجو گوگل دید.
میزان جست‌وجو «کپچا چیست» نه تنها در سال‌های اخیر کمتر نشده که روندی رو به رشد نیز داشته است. و این موضوع نشان‌دهنده آن است که مردم دائما در فضای اینترنت با این سرویس برخورد دارند.

برای یافتن پاسخ این سوال‌ها و آشنایی با مفهوم کپچا (چیست) و تاریخچه آن، شناخت کپچاهای مختلف و در نهایت آشنایی با آرکپچا به عنوان اولین سرویس بومی ارائه دهنده کپچا در ایران، به شما توصیه می‌کنیم این مقاله «کپچا چیست» را تا پایان مطالعه کنید.

کپچا چیست ؟

برای جواب به سوال کپچا چیست، ابتدا لازمه که به مشکل اشاره کنیم. حتما یک مشکلی وجود داشته که این سرویس کپچا برای حل آن به وجود آمده. درست است؟
اسپم و ربات های اسپمر اینترنتی از ابتدای به وجود آمدن اینترنت حضور داشتند. برخلاف ادعای بیل گیتس در مجمع جهانی اقتصاد در سال 2004 که باور داشت «اسپم‌ها تا دو سال آینده وجود نخواهند داشت»؛ امروزه اسپم‌ها نه تنها از بین نرفته‌اند، بلکه بیشتر و حتی هوشمندتر از گذشته شده‌اند. کپچا (CAPTCHA) نرم‌افزاری امنیتی است که برای تشخیص انسان از کامپیوتر و با هدف مقابله با ربات های مخرب اینترنتی به وجود آمد. در ابتدا، کپچا صرفا برای جلوگیری از اسپم استفاده می‌شد اما دیری نگذشت که حملات بات های مخرب اینترنتی شدت گرفت و حساب‌های کاربری، اطلاعات کاربران و غیره را هدف قرار داد. اما کپچا سپری قدرتمند برای محافظت از وب‌سایت‌ها و اطلاعات شخصی کاربران در مقابل ربات های اینترنتی است که با هدف جلوگیری از چنین آسیب‌هایی به وجود آمد.

کپچا یعنی چی؟

کپچا فارسی شده کلمه انگلیسی CAPTCHA است. CAPTCHA مخفف عبارت Completely Automated Public Turing test to tell Computers and Humans Apart به معنی آزمایش عمومی کاملا خودکار تورینگ به منظور تشخیص دادن انسان‌ از کامپیوتر است. کپچاها آزمون‌های امنیتی بر پایه آزمایش تورینگ هستند که به سایت‌ها اضافه می‌شوند تا امنیت سایت را درمقابل حملات ربات‌های مخرب اینترنتی تامین کنند. تست‌های آنلاین کپچا از طریق ایجاد پرسش‌هایی قابل حل برای انسان ولی چالش برانگیز برای ربات‌ها، انسان‌ها را از ربات‌ تشخیص می‌دهند.

ربات‌ها و کپچاهای اولیه

آزمون‌های اولیه‌ی کپچا معمولا ترکیبی از حروف و اعداد به هم ریخته و مورب بودند. دلیل استفاده از حروف کج و به هم ریخته این بود که تشخیص چنین متن‌هایی برای ربات‌ها دشوار بود. زیرا ربات‌ها تنها کاراکترهایی که با تصویر پس‌زمینه واضح باشند را تشخیص می‌دادند. از طرفی این متن‌ها برای انسان کاملا قابل تشخیص بود. البته این نوع کپچا زیاد دوام نیاورد چرا که ربات‌ها خیلی زود پیشرفت کردند و این نوع متن‌ها را حتی بهتر از انسان تشخیص می‌دادند.

آزمایش تورینگ Turing Test

آزمایش تورینگ که به افتخار خالق آن آلن تورینگ نام‌گذاری شده است، آزمایشی برای سنجش و ارزیابی هوش مصنوعی یک رایانه است. اگر سیستمی در آزمایش تورینگ موفق عمل کند، آن سیستم را هوشمند در نظر می‌گیرند. در آزمایش تورینگ داور با یک انسان و یک رایانه از طریق یک گفتگوی متنی ارتباط برقرار می‌کند. و رایانه وظیفه فریب داور را برعهده دارد. اگر داور فریب خورده و رایانه را به عنوان انسان در نظر بگیرد، رایانه آزمون تورینگ را با موفقیت پشت سر گذاشته و می‌توان آن را هوشمند نامید.
حالا متوجه داستان پشت کلمه کپچا (چیست) و ارتباط آن با تورینگ تست شدید؟

تاریخچه کپچا CAPTCHA

کپچا برای اولین بار در سال 2000 توسط تیمی از محققین دانشگاه Carnegie Mellon پیتسبورگ به وجود آمد. اما ردپای آن را می‌توان در یک دهه قبل جستجو کرد. موتور جستجوگر محبوب دهه 90 یعنی آلتاویستا Altavista با سیل عظیمی از صفحه‌های اسپم و URL های مخرب رو‌به‌رو شد. این موتور جستجو برای جلوگیری از دسترسی ربات‌ها و اضافه نشدن این صفحه‌ها به پایگاه داده‌ی خود، از کپچا استفاده کرد. در آن زمان کامپیوترها تنها توانایی خواندن اعداد و حروفی را داشتند که خوانا و منظم نوشته شده بود و تشخیص کاراکترهای خمیده و به هم ریخته برایشان ممکن نبود.

خالق کپچا امروزی

در دهه 2000، شرکت یاهو برای گروه‌های گفت‌وگوی برنامه چت اش با مشکلی مواجه شد. ربات‌ها از طریق چت کردن با افراد، اطلاعات شخصی آن‌ها را جمع‌آوری می‌کردند. یاهو خدمات رایگان دیگری مثل حساب ایمیل، فضای ذخیره‌سازی آنلاین هم ارائه می‌کرد. که اسپم‌ها با ساخت هزاران حساب ایمیل و ارسال هرزنامه از طریق حساب‌های مختلف برای یاهو مشکل‌ساز شدند. و درصدد ارائه مکانیزمی برای غربالگری ربات‌ها برآمدند.
به همین دلیل تیمی از محققین دپارتمان علوم کامپیوتری دانشگاه کارنگی ملون به سرپرستی Luis Von Ahn تصمیم به یافتن راه‌حلی برای فیلتر کردن ربات‌های اسپم گرفتند. آن‌ها برنامه‌ای را اختراع کردند که در آن متنی پیچیده و درهم تابیده نمایش داده می‌شد که برای رایانه‌ها غیر قابل تشخیص بود اما برای انسان قابل تشخیص و قابل فهم بود. تنها وظیفه کاربر تشخیص متن و تایپ کردن آن در جعبه به نمایش درآمده بود. این پروژه با موفقیت عظیمی رو‌به‌رو شد و به ابزاری فراگیر در فضای اینترنت تبدیل شد.

کپچا چگونه کار می‌کند؟

کپچاها با ایجاد چالش‌های غیر قابل حل برای رایانه‌ها اما آسان برای انسان‌ها و سپس سنجیدن رفتار آن‌ها، انسان را از رایانه تشخیص می‌دهند. یک آزمون کپچا قدیمی از سه بخش شناخت ثابت Invariant recognition، تقسیم‌بندی Segmentation و زمینه Context تشکیل می‌شود. انسان‌ها می‌توانند کاراکترهای مختلف را از اشکال مختلف تشخیص بدهند. یک کاراکتر یا موضوع را از کاراکترهای دیگری که با آن تداخل دارد جدا کنند. و کاراکترها را در متون مختلف شناسایی کنند. در حالیکه رایانه‌ها از توانایی درک همزمان این ویژگی‌ها عاجز هستند.

کپچا با استفاده از تصاویر یا کلمات به‌هم‌ریخته یا حتی یک مسئله ریاضی ساده انسان را از کامپیوتر تشخیص می‌دهد. برای تامین تصاویر مورد استفاده، کلمات و متون خود را از پایگاه داده بسیار بزرگی انتخاب می‌کند. چون در صورت استفاده از منابع تکراری، اسپمرها با دسترسی به این منابع می‌توانند آزمون‌های کپچا را در کسری از ثانیه حل کنند.

گزارش بات‌های بد در سال 2021: همه‌گیری اینترنت

هشتمین گزارش سالانه بات‌های بد در حال حاضر در دسترس است. نگاهی جامع که به چشم‌انداز بات‌های بد و تأثیر این ترافیک مخرب در صنایع مختلف می‌پردازد.

ترافیک بات‌های بد 25.6 درصد از کل ترافیک وب‌سایت را در سال 2020 به خود اختصاص داده است. این بدان معناست که یک چهارم کل ترافیک اینترنت از بات‌های بد در سال گذشته ناشی شده است.

یافته‌های کلیدی از گزارش بات های بد در سال 2021

با افزایش 6.2 درصدی نسبت به سال قبل، ترافیک بات‌های بد در حال حاضر کمتر از یک چهارم کل ترافیک اینترنت را نشان می‌دهد. ترافیک بات‌های خوب نسبت به سال گذشته 16 درصد افزایش یافته و به 15.2 درصد از کل ترافیک رسیده است. جالب است که صرف نظر از افزایش تردد انسان‌ها در اثر همه‌گیری جهانی، ترافیک انسان‌ها نسبت به سال گذشته 5.7 درصد کاهش یافته و به 59.2 درصد کل ترافیک رسیده است.

مخابرات و ارائه‌دهندگان خدمات اینترنت بیشترین ضربه را به بات‌های بد وارد کردند. مشکل بات‌های بد یک صنعت متقابل است. با توجه به تنوع وسیع فعالیت‌های تبهکارانه، مانند تصاحب حساب با استفاده از اطلاعات معتبر، اسکن داده‌های اختصاصی، بات‌های گرینچ و موارد دیگر که ربات‌ها قادر به انجام آن‌ها هستند، ممکن است اهداف آن‌ها نیز متفاوت باشد.

5 صنعت برتر با بدترین ترافیک بات شامل ارائه‌دهنده خدمات مخابراتی و اینترنتی (%45.7)، محاسبات و فناوری اطلاعات (%41.1)، ورزش (%33.7)، اخبار (%33)، و خدمات تجاری (%29.7).

بات‌های متوسط ​​و پیچیده هنوز اکثر ترافیک بات‌های بد را تشکیل می‌دهند. این بات‌ها که به عنوان بات‌های مداوم پیشرفته یا APB طبقه‌بندی می شوند، 57.1 درصد از ترافیک بات‌های بد را در سال 2020 به خود اختصاص داده‌اند. این‌ها وب‌سایت ها را آزار می‌دهند و اغلب با چرخیدن از طریق آدرس‌های IP تصادفی، ورود از طریق پراکسی‌های ناشناس، تغییر هویت آن‌ها و تقلید از رفتارهای انسانی از شناسایی شدن جلوگیری می‌کنند.

بات‌های مخرب و موبایل‌ها

بات‌های بد هویت موبایل را دوست دارند. در حالی که Chrome همچنان هویت مورد علاقه بات‌های بد برای جعل هویت است، سهم کلی آن در سال 2020 به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. مشتریان تلفن همراه مانند Mobile Safari ،Mobile Chrome و غیره 28.1 درصد از کل درخواست‌های ربات‌های بد را در سال 2020 به خود اختصاص داده‌اند که این افزایش قابل توجهی در مقایسه با 12.9 درصد سال گذشته است.

بات های بد اغلب از همان کشوری سرچشمه می‌گیرند که مورد هدف قرار گرفته‌اند. ایالات متحده، چین و بریتانیا کشورهایی هستند که بیشترین ترافیک بد ربات از آن‌ها سرچشمه می‌گیرد و همچنین در لیست کشورهایی که بیشترین حملات را داشته‌اند، پیشتاز هستند.

کاربرد کپچا در وب‌سایت ها

حال که می‌دانید کپچا چیست و در مورد تاریخچه آن هم اطلاعاتی کسب کردید، وقت آن است که در مورد کاربرد آن بیشتر بخوانید. امروزه کپچاها به وفور در وب‌سایت‌ها استفاده می‌شوند. فقط در ایران بیش از ۳۰ هزار وب‌سایت در حال استفاده از این سرویس هستند.
از کپچا در بخش‌های مختلف وب‌سایت استفاده می‌شود تا از انواع حملات ربات‌های مخرب از جمله اسپم و حمله تصاحب حساب کاربری جلوگیری شود. در ادامه تعدادی از مهمترین کاربردهای کپچا را بررسی می‌کنیم.

جلوگیری از حملات تصاحب حساب

فرم ورود وب سایت، یکی از آسیب‌پذیرترین فرم‌ها است. در صورتی که از این فرم محافظت نکنید، ربات‌های اینترنتی می‌توانند به کمک حملات بروت فورس و یا Credential stuffing، به اطلاعات حساب‌های کاربری دسترسی پیدا کنند.

صحت نظرسنجی‌های آنلاین

با استفاده از کپچا در نظرسنجی‌ها می‌توان مانع ورود ربات‌ها به نظرسنجی شد. و از به انحراف کشیدن و تقلب در آن جلوگیری کرد. کپچاها با طراحی و مطرح کردن سوالات تصویری و صوتی بات‌ها را به چالش می‌کشند. و جلوی فعالیت و دستکاری آن‌ها در نتایج نظرسنجی‌ها را می‌گیرند.

ایجاد محدودیت برای ثبت‌نام در سرویس‌های وب سایت‌ها

یکی از مواردی که باعث اتلاف منابع و محیا شدن زمینه سواستفاده از یک وب‌سایت می‌شود، ایجاد حساب‌های کاربری جعلی است. در این حالت با استفاده از کپچا، فضا برای اسپم شدن سیستم ثبت نام توسط ربات‌ها محدود می‌شود. و صرفا کاربران واقعی مجاز به ثبت‌نام خواهند بود.

جلوگیری از کامنت‌های جعلی در سایت یا وبلاگ

یکی دیگر از کاربردهای کپچا جلوگیری از ارسال پیام‌های اسپم حاوی الفاظ نامناسب و لینک‌های نامرتبط توسط بات‌ها است. با این‌کار جلوی بی‌نظمی در قسمت نظرات وب سایت‌ گرفته می‌شود.

جلوگیری از خرید انبوه بلیت توسط ربا‌ت‌ها

خرید یکباره تمامی بلیت‌های یک رویداد آن هم تنها در عرض چند ثانیه توسط ربات‌ها، با هدف فروش دوباره آن با قیمت بالاتر یکی دیگر از از اقداماتی است که می‌توان با استفاده از کپچا مانع آن شد.

جلوگیری از حملات DDoS

حمله DDoS به سرازیر شدن تعداد زیادی درخواست یه یک سرور با هدف مختل کردن خدمات آن گفته می‌شود. به همین دلیل وب سایت‌ها برای جلوگیری از حملات DDoS از کپچا بر روی سرویس‌های امنیت ابری خود استفاده می‌کنند.

جلوگیری از ارسال هرزنامه

ربات‌های اسپم با استفاده از فرم‌های دارای قابلیت ارسال پیامک و پلتفرم‌های ایمیل رایگان دست به ارسال هرزنامه از آدرس‌های متفاوت می‌زنند. استفاده از کپچا در این فرم‌ها و پلتفرم‌ها باعث شناسایی ربات‌ها و مانع از ارسال چنین هرزنامه‌هایی می‌شود.

امن کردن محیط خرید آنلاین

سفارش‌های جعلی آفت فروشگاه‌های آنلاین است. هکرها یا رقبا می‌توانند با ایجاد سبدهای خرید خودکار توسط بات‌ها و یا پرداخت‌های جعلی باعث از دست رفتن منابع مالی فروشگاه شوند. استفاده از کپچا در وب سایت‌های فروشگاهی می‌تواند مانع از این اقدامات خرابکارانه شود.

انواع کپچا

کپچا متنی Text-based CAPTCHAs

این کپچاها می‌توانند شامل اعداد، حروف و یا ترکیبی از هردو باشند. در این نوع کپچا از کاربر درخواست می‌شود تا کل متن را یا به‌طور مثال کلمه انتهایی آن را در بخش پاسخ بنویسد. این کپچاها معمولا به صورت در هم ریخته، چرخیده، کج یا نامفهوم و ناخوانا هستند. و یا با نوری در تصویر پس‌زمینه همپوشانی دارند. نامفهوم و ناخوانا بودن این کپچاها آن‌ها را در برابر ربات‌هایی که الگوریتم‌های شناخت متنی ضعیفی دارند محافظت می‌کند. اما در عین حال برای انسان قابل درک است.

کپچا تصویری Image-based CAPTCHAs

کپچاهای تصویری جایگزین کپچاهای متنی هستند. و معمولا شامل تصاویری از حیوانات، وسایل نقلیه و یا قسمتی از مناظر طبیعی هستند. در این نوع کپچا از کاربر خواسته می‌شود تا تصاویر در برگیرنده موضوع را انتخاب کنند. کپچا های متنی به دلیل ناخوانا و نامفهوم بودن برای بعضی از کاربران سخت به حساب می‌آیند. در حالیکه معمولا تشخیص دادن یک تصویر برای انسان ساده‌تر از حروف کج و چرخیده است. اما این کامپیوترها به دلیل نداشتن توانایی تشخیص تصویر و طبقه‌بندی موضع آن قادر به شناسایی و تفسیر تصاویر نیستند. و برای آن‌ها چالش بزرگتری است.

کپچا صوتی Audio CAPTCHAs

کپچاهای تصویری برای کاربران با دید محدود اغلب مشکل‌ساز بودند. به همین دلیل با اضافه کردن فرمت صوتی به کپچاها این مشکل تاحدودی برطرف شد. کپچاهای صوتی به منظور استفاده‌ی کاربران نابینا یا کم بینا تولید شدند. این کپچا‌ها اغلب ترکیبی از کپچاهای متنی و تصویری هستند. که یک پیام صوتی حاوی حروف و اعداد برای وارد کردن کاربر در آن گنجانده شده است. ورژن‌های قدیمی کپچا، بیشتر حاوی تصاویر بودند زیرا کامپیوترها توانایی بصری بالا همانند انسان را نداشتند. البته باید دقت کرد که کامپیوترها می‌توانستند فایل‌های صوتی را تشخیص دهند. در نتیجه با اضافه کردن نویزهایی به پس زمینه فایل‌های صوتی آن‌ها را برای ربات‌‌ها غیر قابل نفوذ کردند.

کپچا با یک عمل ریاضی Math CAPTCHAs

این کپچاها از کاربر می‌خواهند برای اثبات ربات نبودنشان، یک عمل ریاضی ساده مثل 2+2 را انجام دهند. تشخیص سوال و پاسخ به آن اغلب برای ربات‌ها مشکل است.

ورود با حساب شبکه‌های اجتماعی Social Media Sign In

در هنگام ثبت نام یا ورود به سایت، به جای وارد کردن اطلاعات شخصی مثل نام کاربری و رمز عبور، می‌توان از سایر حساب‌های اجتماعی مثل فیسبوک، لینکدین، گوگل و غیره استفاده کرد. در این حالت کاربر تنها با وارد کردن شناسه حساب اجتماعی خود وارد وب‌سایت می‌شود. و دیگر نیاز به پر کردن بندهای مختلف ثبت‌نامی ندارد. مزیت دیگر این روش سهولت روند ثبت نام است. البته این راه نمی‌تواند جایگزین روش ثبت‌نام و ورود معمولی شود. زیرا اکثر کاربران به دلیل مسائل مربوط به حریم خصوصی، تمایلی به اتصال حساب‌های اجتماعی خود به سایت‌های دیگر ندارند.

کپچا ظرف عسل Honeypot

این نوع کپچا ظرفی برای به دام انداختن ربات‌هاست. با استفاده از این کپچاها تعدادی فیلد پنهان در وب سایت‌ها ساخته می‌شود. معمولا برای انسان پنهان و غیر قابل تشخیص است. اما ربات‌ها با مشاهده این فیلدها آن‌ها را پر می‌کنند، به این ترتیب وب‌سایت به سرعت ربات را تشخیص می‌دهد.

کپچا زمان محور Time-based CAPTCHAs

این کپچا با ثبت زمانی که طول می‌کشد کاربر یک فرم را پر کند، ربات را از انسان تشخیص می‌دهد. پر کردن این فیلدها برای انسان‌ها کمی زمان‌بر است. در حالیکه یک ربات به سرعت و ظرف چند ثانیه یک فیلد را پر می‌کند.

کپچا منطق محور Logic-based CAPTCHAs

یکی دیگر از انواع کپچاها، کپچاهای مبتنی بر منطق هستند. انسان‌ها برای پاسخگویی به سوالات این کپچا از هوش خود استفاده می‌کنند. البته این سوالات ممکن است برای انسان ساده به نظر برسد اما برای ربات‌ها بسیار دشوار است

کپچا سه بعدی

کپچاهای سه بعدی که به سوپر کپچاها Super Captchas هم معروف هستند از تصاویر یا متون سه بعدی استفاده می‌کنند. این کپچاها علاوه بر اینکه برای ربات‌ها سخت هستند، گاهی برای انسان‌ها نیز دشوار هستند.

کپچا تبلیغاتی

با هر بار کلیک کردن کاربر روی تبلیغات داخل این کپچاها، مبلغی به صاحب سایت پرداخت می‌شود. مزیت استفاده از این کپچاها برای صاحبان سایت، ایجاد درآمد و جلوگیری از دسترسی ربات‌های اسپم به سایت و برای صاحبان تبلیغ، شناساندن بهتر برندشان است.

ریکپچا reCAPTCHA

ریکپچا سرویس شرکت گوگل برای حفاظت از وب‌سایت‌ها در مقابل اسپم‌ها است. صاحبان سایت‌ها با اضافه کردن این سرویس به وب‌سایت خود، راه‌ را برای سواستفاده‌ی نرم افزارهای خودکار اسکریپت و ارسال هرزنامه از سوی ربات‌ها می‌بندد.
یکی از مشکلات کپچا زمان‌بر بودن آن بود. به طوری‌ که تخمین زده شد حدود 200 میلیون سوال کپچا در طول یک روز پاسخ داده می‌شود. و پاسخ به هر سوال 10 ثانیه زمان می‌برد که این زمان معادل 500000 ساعت در روز بود. در سال 2006 سرپرست تیم تولید کننده‌ی کپچا یعنی آلن فن آخن به منظور استفاده از این زمان و نیز بالابردن امنیت این سیستم تصمیم به ابداع نوع جدیدی از کپچاها گرفت و آن را ریکپچا reCAPTCHA نامید.

ریکپچاها عملکردی مشابه کپچا داشتند. کاربر کلماتی را که در تصویر مشاهده می‌کرد در باکس تایپ می‌کرد؛ اما تفاوت آن‌ها با کپچاها در بهبود تجربه کاربری و استفاده از کلمات بامعنی به جای استفاده از یک سری حروف یا کلمات بی‌معنی و تصادفی بود. کلمات ریکپچاها اغلب از روزنامه‌های موجود در آرشیو نیویورک تایمز استفاده می‌شد. سرویس ریکپچا در سال 2009 توسط گوگل خریداری شد.

سیستم تشخیص نوری یا OCR

به منظور تامین کلمات مورد استفاده در ریکپچا از روزنامه‌های آرشیوی و منابع رایگان گوگل استفاده می‌شد. به این منظور کتاب‌ها و اسناد توسط سیستم تشخیص کاراکتر نوری OCR (Optical Character Recognition) اسکن و به متن تبدیل می‌شدند. اسکن کتاب‌ها از طریق روش تشخیص ظاهری کاراکتر OCR خالی از مشکل نبود. اسکن کتاب‌هایی که کاغذ قدیمی داشتند یا لکه جوهر و پخش شدگی جوهر در آن وجود داشت؛ برای سیستم OCR کار ساده‌ای نبود. گاهی برخی از کلمات به درستی تشخیص داده نمی‌شدند. در اینجا بود که فناوری ریکپچا به کمک دیجیتالی کردن کتاب‌ها آمد.

در این روش ابتدا دو سیستم OCR یک تصویر از متن را آنالیز می‌کنند. هر کلمه‌ای که توسط دو سیستم غیر قابل خواندن باشد یا در هیچ لغت نامه‌ای وجود نداشته باشد مشخص می‌شود. سپس ریکپچا این کلمات را مشکوک تشخیص داده و هرکلمه مشکوک به یک کپچا تبدیل می‌شود. کلمه مشکوک به همراه یک کلمه شناخته شده برای سیستم OCR که از یک متن دیگر برداشته شده و به کلمه کنترل معروف است برای کاربر به نمایش در می‌آید. در این مرحله از کاربر خواسته می‌شود تا کلمه‌ها را حدس زده و در باکس تایپ کند. اگر کاربر کلمه کنترل را به درستی حدس بزند، شانس صحیح بودن کلمه مشکوک بالا می‌رود. اگر حداقل 10 کاربر کلمه را به درستی حدس بزنند سیستم آن کلمه (کلمه مشکوک) را صحیح در نظر می‌گیرد. امروزه از ریکپچا برای دیجیتالی کردن هزاران کتاب، اسناد و متون تاریخی استفاده می‌شود.

انواع ریکپچا

ریکپچا در نسخه‌های مختلفی ارائه شده که هرکدام ویژگی‌ها و مزایای خاص خودشان را دارند.

ری‌کپچا نسخه ۱

در ریکپچا نسخه یک مانند کپچا تصویری شامل اعداد یا حروف به هم ریخته به نمایش در می‌آید. و کاربر باید کلمه صحیح را تشخیص داده و در قسمت پاسخ تایپ کند. این نسخه از ریکپچا در سال 2018 منسوخ شد و دیگر ارائه نمی‌شود.

ری‌کپچا نسخه ۲ چک باکس CheckBox

چک باکس‌های من ربات نیستم متداول‌ترین انواع ریکپچاها هستند. مکانیسم این ریکپچا به این صورت است که کاربر با کلیک کردن روی باکس می‌تواند آزمون را پشت سر بگذارد. اما با یک کلیک کردن ساده، گوگل چگونه می‌تواند انسان را از ربات تشخیص بدهد؟ جواب این است که گوگل رفتار کاربر را قبل، حین و بعد از کلیک کردن بر روی باکس در نظر می‌گیرد و آنالیز می‌کند. این آنالیز ممکن است شامل تاریخچه جستجو، سابقه چک کردن ایمیل از سوی کاربر و یا نحوه کلیک کردن او بر باکس باشد؛ زیرا ربات‌ها دقیقا بر مرکز باکس کلیک می‎‌کنند اما انسان‌ها می‌توانند روی هر نقطه‌ی باکس کلیک کنند، باشد.

اگر گوگل کاربر را یک انسان تشخیص دهد، کاربر به سرعت آزمون را پشت سر می‌گذارد (no CAPTCHA). اما اگر گوگل رفتار کاربر را به عنوان یک ربات در نظر بگیرد او را بار دیگر از طریق یک آزمون ریکپچا (که معمولا شامل تصاویری است با موضوعی مشخص، که کاربر باید تصاویر مرتبط با موضوع را انتخاب کند) می‌سنجد. به همین دلیل به این نوع ریکپچا، no CAPTCHA reCAPTCHA نیز می‌گویند.

ری‌کپچا نسخه ۲ نامرئی Invisible

در این نوع از ریکپچا که در سال 2016 معرفی شد دیگر خبری از متن، تصاویر یا چک باکس نیست. و کاربر تنها با کلیک کردن روی گزینه Submit به عنوان انسان شناخته می‌شود. این کپچاها کاربران را بر اساس هوش مصنوعی Al و با آنالیز کردن رفتار وی در یک صفحه با متغیرهایی چون سرعت تایپ و حرکت موس و سرعت اسکرول کردن یک صفحه توسط کاربر، شناسایی می‌کند. و اگر کاربر یا ترافیکی را مشکوک تشخیص دهد، او را با یک کپچای دیگر می‌سنجد.

ری‌کپچا نسخه ۲ اندورید Android

این سرویس ریکپچا در سال 2017 برای سیستم عامل اندروید و با هدف محافظت از اپلیکشن‌های اندروید در مقابل تهدیدها‌ی امنیتی معرفی شد. اندروید ریکپچا به عنوان بخشی از سرویس Google Play services Safety Net APIs عمل می‌کند.

ری‌کپچا نسخه ۳

نسل سوم ریکپچاها کاملا نامرئی هستند. و برخلاف سایر نسخه‌های آن تعاملی با کاربر ندارد و هیچ چالش و مزاحمتی برای کاربر ایجاد نمی‌کند. و تنها با زیر نظر داشتن رفتار یک کاربر در سایت، انسان یا ربات بودن او را تشخیص می‌دهد. برای هر درخواست کاربر در سایت، نمره‌ای از صفر تا یک در نظر گرفته می‌شود. اگر نمره نزدیک به صفر باشد کاربر یک ربات شناخته می‌شود. ولی اگر نمره کسب شده به یک نزدیک باشد کاربر انسان در نظر گرفته می‌شود.

آرکپچا، سرویس کپچا فارسی

یکی از مشکلاتی که کاربرها را درمواجه با کپچاها آزار می‌دهد ناخوانا و نامفهوم بودن آن است. به خصوص اینکه کپچاهای متنی معمولا به زبان انگلیسی هستند. مشکل دیگر سرویس‌های کپچا زمان‌گیر و گاهی پیچیده بودن آزمون‌های آن است. استفاده از سرویس‌های بومی کپچا می‌تواند در حل این مشکلات موثر باشد و بهبود تجربه کاربری را برای سایت شما به ارمغان بیاورد. آرکپچا تنها ارائه دهنده فعال سرویس کپچا ایرانی است. آرکپچا با استفاده از چالش‌های تصویری، بات‌ها را تشخیص می‌دهد. و از وبسایت‌ها و اپلیکیشن‌ها در برابر تهدیدات و حملات بات‌های مخرب محافظت می‌کند.

مزایای استفاده از آرکپچا

آرکپچا سرویسی امن، سریع و حرفه‌ای است. ویژگی‌های اصلی آرکپچا در بخش امکانات، امنیت، سرعت، حریم خصوصی و پشتیبانی در مقایسه با سایر سرویس‌های کپچا به شرح زیر است:

• دارای امکانات کنترلی پیشرفته مانند تنظیم دستی و خودکار سختی چالش‌ها، کنترل محتوا و نوع چالش‌ها، نمایش آمار و گزارش استفاده‌ها و هشدار ترافیک نامتعارف.
  
• امنیت اولویت آرکپچا است. به کمک تایید دومرحله‌ای پاسخ‌ها، نویز‌های هوشمند و آدرس‌دهی داینامیک تصاویر، امنیت را برای سرویس کپچا تامین می‌کند.
  
• به کمک بهینه‌سازی‌های انجام شده و استفاده از سرورها و ‌CDN‌ های داخلی، سرعت و دسترس‌پذیری باکیفیت را تضمین می‌کند.
  
• رعایت حریم خصوصی کاربران برای آرکپچا مهم است. آرکپچا کم‌ترین اطلاعات ممکن را از کاربران می‌گیرد و از این اطلاعات برای هیچ گونه مقاصدی استفاده نخواهد شد.
  
• تیم پشتیانی آرکپچا آماده پاسخ‌گویی و رفع مشکلات فنی و غیرفنی شما در هر ساعت از شبانه‌روز است.

جمع بندی

در این مقاله جواب سوال کپچا چیست را حتما گرفته‌اید. ما شما را با انواع کپچا و کاربرد اش هم آشنا کردیم.

اگر صاحب یک وب‌سایت یا کسب‌وکار آنلاین هستید، با سرویس آرکپچا می‌توانید از وب‌سایت خود در مقابل حملات ربات‌های مخرب و اسپم محافظت کنید. سرویس آرکپچا با ارائه سوالات تصویری مختلف ربات‌ها را تشخیص داده و مانع از دسترسی آن‌ها به سایت شما می‌شود. در نتیجه امنیت سایت شما را بالا می‌برد.
مزیت دیگر استفاده از این سرویس برچسب‌گذاری تصاویر برای مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی است. شما با هربار استفاده از آرکپچا به این مراکز پژوهشی کمک می‌کنید. و در توسعه و رشد تحقیقات حوزه هوش مصنوعی در ایران شریک هستید.
امکان جذاب دیگری که در حال توسعه می‌باشد، امکان کسب درآمد از آرکپچاست. آرکپچا در نظر دارد از قابلیت برچسب‌گذاری تصاویر و نمایش تبلیغات در چالش‌ها استفاده کند تا برای صاحبان کسب‌وکارهای آنلاین و وب‌سایت‌ها درآمدزایی ایجاد کند.

همین امروز در سایت آرکپچا ثبت‌نام کنید. با فعال‌سازی کپچا برای فرم‌ها و صفحات خود، امنیت وب‌سایت و کاربران‌تان را افزایش دهید.